Ook u heeft last gehad van de lockdown en de maatregelen, niet waar? Het missen van uw kinderen of kleinkinderen, niet gezellig naar de winkel maar ‘runshoppen’, geen keuze in de rekken door hamsteraars en u blind staren op uw 4 eigen muren zonder enige vorm van sociaal contact om over die uitstap naar zee maar te zwijgen. Laat dat nu net dingen zijn die voor meer dan 20,7% van de Belgische bevolking deel uit maken van hun bittere maar dagdagelijkse realiteit. Een groep die jaar na jaar groter wordt. De coronacrisis maakt het nog maar eens duidelijk dat de wet van de sterkste geldt: Zij die het minste hebben, ervaren het meeste last.
Armoedevereniging
Vzw Den Draai is een vereniging waar kansarmen en niet-kansarmen samen de strijd tegen armoede en uitsluiting in de regio Heist-op-den-Berg aangaan.
Iedereen geeft zijn/haar 'eigen draai' aan de werking en daar ligt nu net ook de kracht van Den Draai.
Vzw Den Draai is lid van Welzijnsschakels en sinds januari 2012 een erkende vereniging waar armen het woord nemen. Dit betekent concreet dat vzw De Draai aangesloten is bij het Netwerk tegen armoede (Vlaanderen).
Vanuit onze ervaringen, gesprekken en vormingen willen we de bevolking sensibiliseren en een wezenlijk verschil maken waar mensen in armoede tegen de drempels van de samenleving, organisaties en diensten botsen. Ook in tijden van corona doen we in onze vzw enkele vaststellingen die de impact bij mensen in armoede duidelijk maken.
Het nieuwe normaal
Het nieuwe normaal is voor velen mensen al heel lang normaal. Duizenden mensen balanceren dag in dag uit op een slappe koord. Dezelfde slappe koord die wij allemaal collectief mochten ervaren naar aanleiding van de coronacrisis.
Wanneer een lockdown betekent dat je vastzit in een te kleine ruimte met te veel gezinsleden, zonder tuin, tv of internet dan zijn de gevolgen des te groter.
Armoede heeft een erg grote impact op de psychische en fysieke gezondheid en op het mentale welzijn van mensen in armoede. Zo zien we dat veel van de individuele gesprekken in Den Draai startten vanuit een praktische vraag maar eindigen in kluwen van angst, stress, verdriet en eenzaamheid. We merken in deze periode een grote stijging van mensen die depressieve gevoelens ervaren.
Armoede is meer dan weinig centen hebben
Het armoedeweb waarin mensen verstrengeld geraken en de drempels in onze maatschappij maken het zeer moeilijk om uit deze vicieuze cirkel te geraken. Het leven in armoede is namelijk een fulltime job waarvoor je niet betaald wordt.
“Ze moeten maar werk zoeken!” horen we vaak. En het hebben (en kunnen houden) van werk is inderdaad een buffer tegen armoede, maar dan gaan we voorbij aan andere mechanismen die spelen in het “arm zijn” .
We zien vaak mensen die omwille van gezondheids- en andere problemen niet in staat zijn om te werken voor een loon en dikwijls hun bijdrage aan de maatschappij leveren via vb. vrijwilligerswerk wanneer hun lichaam dit toestaat.
We willen u als lezer even meenemen in het web waarin mensen in armoede verstrikt raken. Speciaal in deze tijden van corona.
Financieel
Hulpmaatregelen
De regering neemt goedbedoelde nood- en hulpmaatregelen maar ze missen hun doel voor zij die ze het meeste nodig hebben.
Bij de vele hulpmaatregelen zien we als eerste voorwaarde ‘een aantoonbaar inkomstenverlies’. Mensen die bijvoorbeeld leven van een uitkering of invaliditeitsuitkering kunnen aan deze eerste voorwaarde onmogelijk voldoen.
Geen inkomstenverlies dus geen probleem?
Integendeel. Mensen met een beperkt budget gaan op een erg creatieve manier met hun centen om. Zo zorgen ze dat hun kinderen een gezonde maaltijd kunnen eten op school of ze lunchen voor een erg goedkope prijs met hele gezin in een sociaal restaurant.
Zo zien we ook veel mensen die met veel deugd komen genieten van een gezonde lunch of een lekkere tas soep in Den Draai. Soms om financiële redenen, soms omdat steevast alleen eten niet bevorderlijk is voor je gemoed.
Diensten en voorzieningen sluiten hun deuren omwille van corona
Scholen bieden geen maaltijden meer aan en sociale restaurants sluiten hun deuren. Zelfs vele voedselbedelingen moesten enkele weken tot maanden hun deuren sluiten.
We stellen vast dat de voorwaarde van inkomensverlies voorbijgaat aan de realiteit: waar er dus geen inkomstenverlies is, is er wel een enorme stijging van kosten voor basisgoederen zoals voeding, elektriciteit en water.
Lege rekken
Er waren lege rekken bij de witte producten die onze mensen kopen maar de merkproducten zijn niet betaalbaar voor hen. Er is op dat moment echt geen alternatief voor deze mensen.
De prijzen voor gezonde voeding zoals fruit en groenten zijn ook erg gestegen. Hoezeer zij ook willen voldoen aan de noden van hun kinderen, vaak slagen zij hier niet meer in.
Vervoer
Vele mensen verplaatsen zich niet naar de dichtstbijzijnde winkel maar zijn genoodzaakt om met het openbaar vervoer tot bij de goedkoopste winkel te gaan.
Door de afschaffing van de belbussen en aangepaste busregelingen worden zij verplicht om hun boodschappen bij de dichtstbijzijnde maar vaak ook duurdere winkels te doen.
Gezondheidszorg
We moeten onze handen goed ontsmetten en onze mondmaskers dragen op drukke plaatsen! Een reële vraag van onze overheid om de veiligheid te garanderen.
Voor heel wat mensen is het een extra kost is om te investeren in ontsmettingsgels en mondmaskers. Onze vzw investeert zelf om deze luxe-producten aan te kopen voor de mensen in armoede maar we bereiken niet alle mensen in nood.
Naar de dokter
Steeds meer mensen stellen een doktersbezoek uit tot wanneer de problemen ernstig of levensbedreigend worden omwille van de financiële kost die ze niet kunnen dragen.
Uit angst voor een dergelijke doorverwijzing bijten deze mensen door, dag in, dag uit ongeacht de pijn of de last die zij ervaren.
In deze coronacrisis speelt de angst voor ziekte dan ook een prominente rol in de levens van mensen in armoede. De impact is voor hen dan ook eens zo groot.
Soms stelt men: In de ogen van de dood is iedereen gelijk. Ook dat is niet waar. Onderzoek toont aan dat de levensverwachting van mensen in armoede beduidend lager ligt. Mensen in armoede leven 5 jaar korter dan zij die niet in armoede leven.
Armoede op school
Gelijke kansen in het onderwijs zijn al vaak aanwezig geweest in de media en in verschillende actieplannen. Dat kunnen wij als vereniging enkel toejuichen. De impact op de schoolcarrière wanneer kinderen opgroeien in een arm gezin reikt natuurlijk nog veel verder dan de lessen tussen half negen en vier.
Een goede schoolcarrière staat of valt eveneens met de omgeving waarin het kind opgroeit en de ondersteuning die ouders kunnen bieden. Omwille van de dagelijkse zware stress om enigszins te kunnen overleven is dit voor gezinnen in armoede een uitdaging van formaat.
We weten dat de eerste jaren van kinderen van groot belang zijn. Dat is ook zo voor kinderen die opgroeien in armoede. Onderzoek toont aan dat armoede zorgt voor stress in de hele vroege levensjaren van kinderen. Dit heeft een effect op de ontwikkeling van de hersenen. Gelukkig betekent dit niet dat ze deze vaardigheden niet kunnen aanleren! Een school die inzet op extra ondersteuning voor deze kinderen is noodzakelijk zodat zij deze oneerlijke start kunnen overwinnen.
Zeg nog maar eens dat armoedebestrijding geen prioriteit is.
In de coronatijd zagen we de ongelijkheid vergroten. Kinderen zonder laptop vielen uit de boot. Dit zijn de kinderen die dagelijks na school naar bibliotheek wandelen om daar hun huiswerk te kunnen maken op een computer. De bibliotheken gingen dicht. De lessen vonden online plaats en kinderen in armoede vielen uit de boot.
Op dat moment heeft Den Draai vzw de handen in elkaar geslagen met het lokaal bestuur van Heist-op-den-Berg. Samen probeerden we zoveel mogelijk gezinnen te voorzien van de nodige hulp bij digitalisering.
Toch zijn er nog steeds heel veel gezinnen die niet gekend zijn bij de hulpinstanties waardoor we deze niet kunnen bereiken en niet kunnen ondersteunen in tijden van crisis.
Hoe het klokje thuis tikt…
Het is voor mensen in armoede een hele uitdaging om een woning te vinden. Betaalbare woningen zijn schaars en de wachtlijst van de sociale woningmaatschappijen nemen jaren in beslag.
Het gevolg hiervan is dat mensen in armoede vaak op een veel te kleine oppervlakte wonen met veel personen, zonder tuin. Ook worden zij vaker slachtoffer van kwalitatief slechte woningen en huisjesmelkerij.
De lockdown doorbrengen met je gezin in een ruimte die zowel ongezond als te klein is, vraagt heel veel van de gezinnen.
Vele huizen zijn vaak niet conform de huidige isolatienormen wat voor een gepeperde energierekening zorgt, eens te meer wanneer het hele gezin een hele dag van elektriciteit moet worden voorzien.
Wil je ons financieel een handje helpen, steek je liever je handen eens uit de mouwen als vrijwilliger of heb je zin gekregen om eens langs te komen in Den draai?
Contacteer ons via coordinator@vzwdendraai.be of 0468 14 69 09
Tolk van de kansarmen : Den Draai in Heist-op-den-Berg is de spreekbuis van mensen in armoede
Verbindingsschakel tussen kansarmen en
gemeentebestuur
Goede samenwerking loont
Organisatie plaatst grondrechten, zoals recht op wonen, centraal
Eén Vlaming op de tien leeft in een gezin met een inkomen lager dan de armoededrempel. Daar komt nog eens 15 procent van de bevolking bij met een armoede-risico op basis van het inkomen. Vertaald naar Heist-op-den-Berg betekenen die cijfers dat 4.337 inwoners daadwerkelijk onder de armoedegrens leven en dat nog eens 6.527 Heistenaren le-ven met het risico in armoede te verzeilen. Een niet onaanzienlijke groep, die in een recent verleden echter geen of weinig gehoor vond bij het gemeentebestuur en
bij organisaties en verenigingen allerhande.
„Den Draai werd in 2009 opgericht omdat we veel signalen opvingen uit kwetsbare groepen dat er in Heist-op-den-Berg niets bestond voor mensen in kansarmoede”, zegt coördinator Inge Hechtermans.
„De kern van onze organisatie is ervaringen en uitdagingen van kansarme mensen vertalen voor het gemeentebestuur, de inwoners van de deelgemeenten en andere organisaties, zodat elke Heistenaar volwaardig kan deel-
nemen aan het maatschappelijke leven”, legt Inge Hechtermans uit.
„We bewandelen daartoe twee paden: beleidsbeïnvloeding zowel als het samenbrengen van mensen. Mensen zijn nu eenmaal groepsdieren die ervan houden samen te zijn.”
Dit jaar richtte de werking van Den Draai zich voornamelijk op de tien grondrechten waarover iedere mens beschikt. „We vertrekken vanuit de ervaring van de mensen en vragen hen of ze weten welke rechten ze hebben.
Vaak blijken mensen hun grondrechten niet te kennen. Vorming is dan ook de basis van alles. Vervolgens gaan we na waar de grondrechten niet worden ingevuld en welke drempels er
zijn. Dat zetten we om in concrete aanbevelingen aan het lokaal bestuur en organisaties zoals de huisvestingsmaatschappij”, zegt Inge Hechtermans.
Den Draai lanceerde begin 2020 een project over het recht op behoorlijke huisvesting, wat past in de campagne van Welzijns-
zorg die dit jaar focust op een kwaliteitsvolle en betaalbare
huisvesting. „We bogen ons over de brieven van de sociale huisvestingsmaatschappij om na te gaan of de rechten van hun cliënten niet worden geschonden”, legt Hechtermans uit. „Het resultaat was dat de brieven werden bijgeschaafd op basis van onze opmerkingen.
Momenteel werken we een enquête uit
die gericht is op zowel de sociale als de private woningmarkt.
We stellen de vragenlijst op in samenwerking met de mensen in kansarmoede en op basis van signalen die we opvangen bij bijvoorbeeld de sociale kruidenier.
De resultaten zetten we om in concrete voorstellen.”
Voorstellen formuleren is mooi, maar er moet ook iets mee worden gedaan. Op dat vlak zit het wel snor in Heist-op-den-Berg.
Sinds vorig jaar wordt Den Draai jaarlijks rond 17 oktober, Werelddag van Verzet tegen Extreme Armoede, ontvangen door de gemeenteraad.
„Tegen 17 oktober 2021 stellen we een stevig
dossier samen waarin de problematiek wordt geduid en we onze aanbevelingen opsommen. Gelukkig hebben we een goede relatie met het gemeentebestuur.
Ik mag zeggen dat er sprake is van wederzijds vertrouwen. De gemeente luistert naar onze verzuchtingen en vraagt ons op eigen initiatief soms om raad. We mogen gerust spreken van een constructief partnerschip”, besluit Inge Hechtermans die volgende draai geeft aan de naam van Den Draai: „We zijn zo laag-
drempelig dat iedereen hier zijn
draai kan vinden.”
Meer op www.vzwdendraai.be en
op www.welzijnszorg.be
VZW Den Draai, Noordstraat 25, 2220 Heist-op-den-Berg
ondernemingsnummer: BE 810.532.981
coordinator@vzwdendraai.be